Trauma nie jest tym, co Ci się przydarza. Trauma jest tym, co dzieje się w Tobie w wyniku tego, co Ci się przydarzyło.” Gabor Maté. Jedyną drogą powrotu do pełni życia jest uzdrowienie traumy.
Trauma to złożone i głębokie doświadczenie, które może mieć trwały wpływ na życie każdego z nas. Jest odpowiedzią psychiczną na wydarzenia, które są nadmiernie stresujące lub przerażające, a które indywidualnie odbierane są jako zagrożenie dla bezpieczeństwa lub życia. Trauma może być wynikiem różnych doświadczeń takich jak utrata bliskiej osoby, przemoc, wypadki, zaniedbanie w dzieciństwie, wojna, katastrofy naturalne. Jest źródłem naszych NAJGŁĘBSZYCH RAN oraz drogą do naszego NAJGŁĘBSZEGO UZDROWIENIA.
Zrozumienie Traumy
Trauma jest niewidzialną siłą, która kształtuje nasze życie. Wpływa na sposób, w jaki budujemy relacje, kochamy, doświadczamy i postrzegamy nasz świat. Trauma nie jest tym, co przydarzyło nam się jako małemu, bezbronnemu dziecku. Trauma to sposób, w jaki to, co się przydarzyło w dzieciństwie, zmieniło je i ukształtowało oraz jak nadal kształtuje nasze dorosłe życie.
Trauma wytrąca z równowagi, ponieważ zmienia podstawowe przekonania związane z co najmniej jedną z pięciu podstawowych ludzkich potrzeb: bezpieczeństwa, zaufania, kontroli, poczucia własnej wartości lub intymności.
Rozumienie traumy wymaga uznania, że reakcje na traumatyczne wydarzenia mogą być bardzo różne w zależności od indywidualnych cech osoby, jej wcześniejszych doświadczeń oraz kontekstu społecznego i kulturowego. Reakcje na traumę mogą obejmować szok, zaprzeczanie, gniew, smutek i poczucie winy. Wiele osób doświadcza również reakcji fizjologicznych, takich jak problemy ze snem, przyspieszony puls, drżenie czy napady paniki.
Reakcje na traumę są zróżnicowane i mogą być wywoływane przez wiele czynników, w tym indywidualne różnice, wcześniejsze doświadczenia, a także kontekst kulturowy i społeczny. Trauma może warunkować nasze życie na różne sposoby, wpływając na nasze zachowania, myśli, emocje, a nawet nasze ciało. Wiele osób może nie być w pełni świadomych swoich traumatycznych doświadczeń lub ich wpływu na ich codzienne życie. Oto kilka aspektów reakcji na traumę i jej uświadomienia:
Reakcje na Traumę
1.Reakcje Emocjonalne: Trauma często wywołuje silne emocje, takie jak lęk, gniew, smutek czy poczucie winy. Niektórzy mogą odczuwać odrętwienie emocjonalne lub zaprzeczanie, co jest mechanizmem obronnym, pozwalającym radzić sobie z bólem. Trauma może manifestować się nawracającymi wspomnieniami, unikaniem sytuacji przypominających traumę, nadmiernym pobudzeniem oraz negatywnymi zmianami w myśleniu i nastroju. Inne długoterminowe problemy mogą obejmować zaburzenia lękowe, depresję, problemy z używaniem substancji psychoaktywnych oraz trudności w budowaniu i utrzymywaniu zdrowych relacji interpersonalnych.
2.Reakcje Fizjologiczne: Trauma może wywoływać reakcje fizjologiczne, takie jak wzrost tętna, trudności z oddychaniem, napięcie mięśniowe, a nawet psychosomatyczne problemy zdrowotne.
3.Zmiany w Myśleniu i Pamięci: Trauma może wpłynąć na procesy poznawcze, powodując trudności z koncentracją, rozproszenie uwagi, a także problemy z pamięcią. Niektóre osoby mogą doświadczać inwazyjnych, niechcianych wspomnień traumatycznych wydarzeń.
Jak trauma warunkuje nasze życie
1.Zmiany w Zachowaniu: Trauma może prowadzić do zmian w zachowaniu, takich jak unikanie miejsc, osób lub sytuacji, które przypominają o traumatycznym wydarzeniu. Może również prowadzić do rozwijania niezdrowych mechanizmów radzenia sobie, takich jak nadużywanie alkoholu czy narkotyków.
2.Relacje Interpersonalne: Trauma może wpływać na zdolność budowania i utrzymywania zdrowych relacji. Osoby po traumatycznych doświadczeniach mogą mieć trudności z zaufaniem innym lub mogą odczuwać nadmierną potrzebę kontroli w relacjach.
3.Tożsamość i Samopoczucie: Trauma może wpłynąć na obraz siebie i poczucie własnej wartości. Osoby, które doświadczyły traumy, często zmagać się mogą z poczuciem wstydu, bezsilności, czy braku kontroli nad własnym życiem.
Zrozumienie traumy pozwala nam pojąć, dlaczego my lub nasi bliscy zachowujemy się tak, a nie inaczej i dlaczego dokonujemy takich a nie innych wyborów. Kiedy to zrozumiemy, kolejnym krokiem jest uzdrowienie.
Uzdrowienie traumy
To proces wieloetapowy, wymagający czasu, cierpliwości i zaangażowania. Jednak jest to także klucz do odzyskania równowagi psychicznej, emocjonalnej i duchowej. Warto podkreślić, że każdy ma swoją własną ścieżkę do uzdrowienia, ale istnieją uniwersalne kroki, które mogą pomóc w tym trudnym procesie.
Pierwszym krokiem w uzdrowieniu traumy jest świadomość jej istnienia. Często osoby doświadczające traumatycznych wydarzeń zamykają się w sobie, bagatelizując swoje uczucia lub unikając konfrontacji z przeszłością. Często reakcją na traumę jest zaprzeczanie jej istnieniu lub unikanie konfrontacji z nią. To mechanizmy obronne, które mogą krótkoterminowo chronić przed bólem, ale długoterminowo utrudniają leczenie i rozwiązanie problemów. Akceptacja tego, że trauma jest rzeczywistym problemem, jest kluczowa dla rozpoczęcia procesu uzdrowienia.
Następnie ważne jest poszukiwanie wsparcia. Terapie, które są często stosowane, to terapia poznawczo-behawioralna (CBT), terapia oparta na uważności oraz metody pracy z ciałem i ruchem. Ważne jest również wsparcie społeczne – rodzina, przyjaciele oraz grupy wsparcia mogą odgrywać kluczową rolę w procesie leczenia. Pozwala to zrozumieć i przetworzyć traumę, a także nauczyć się skutecznych strategii radzenia sobie z nią.
Samopielęgnacja to kolejny ważny aspekt procesu uzdrowienia. Warto dbać o swoje ciało, umysł i duszę. Regularna aktywność fizyczna, zdrowa dieta, medytacja i inne techniki relaksacyjne mogą znacząco przyczynić się do poprawy samopoczucia i zmniejszenia skutków traumy.
Przywracanie równowagi emocjonalnej to kluczowy element uzdrowienia. Wyrażanie emocji, nawet tych trudnych, jest istotne dla rozładowania napięcia związanej z traumą. Terapia poznawczo-behawioralna czy sztuki wyrażania emocji mogą być skutecznymi narzędziami w tej dziedzinie.
Ostatnim etapem uzdrowienia jest praca nad akceptacją przeszłości i przekształceniem doświadczeń traumatycznych w siłę i mądrość życiową. To moment, w którym traumę można postrzegać jako część własnej historii, ale nie jako determinujący jej całość czynnik.
Uzdrowienie traumy to proces wymagający wysiłku, ale również jedyny sposób na odzyskanie pełni życia. Warto podjąć pierwsze kroki, szukając wsparcia i angażując się w prace nad własnym uzdrowieniem. Tylko wtedy można otworzyć się na radość, spełnienie i nowe, zdrowsze relacje z otaczającym światem.
Tekst:Marlena Kazoń – psychoterapeutka par i małżeństw, psychoterapeutka traumy EMDR i Brainspotting.
