Jaskra to druga najczęstsza przyczyna utraty wzroku, zaraz po zaćmie. Niestety, skutki tej choroby są nieodwracalne. Choć jaskra występuje częściej u osób starszych, może dotknąć także młodsze osoby, w tym dzieci. W Polsce na jaskrę choruje około 800 tysięcy osób, z czego ponad połowa nie została jeszcze zdiagnozowana, a w tej chwili nieodwracalnie traci wzrok. Wczesne wykrycie i leczenie mogą zapobiec utracie wzroku. Z tego powodu Polskie Towarzystwo Okulistyczne już po raz dziewiąty przyłącza się do globalnej inicjatywy Światowego Tygodnia Jaskry i organizuje bezpłatne badania, dając Polkom i Polakom szansę na uratowanie wzroku. Lista placówek realizujących badania dostępna jest na stronie: https://www.tydzienjaskry.pl/lista-gabinetow.
Aż 70% przypadków jaskry wykrywanych jest zbyt późno
Prof. dr hab. n. med. Bożena Romanowska-Dixon, prezes Polskiego Towarzystwa Okulistycznego, alarmuje: „Aż 70% przypadków jaskry w Polsce wykrywanych jest zbyt późno. Przyczyny tego stanu rzeczy to między innymi niska świadomość społeczna na temat jaskry i zagrożeń związanych z utratą wzroku, a także bezobjawowy przebieg choroby. Dlatego robimy wszystko, by mówić o tej chorobie jak najwięcej. Co roku, wraz z najlepszymi i najbardziej zaangażowanymi okulistami w kraju, organizujemy bezpłatne badania diagnostyczne. W tym roku odbędą się one od 9 do 15 marca. Zapraszamy osoby, które nie mają zdiagnozowanej jaskry. Aby skorzystać z akcji, nie trzeba mieć skierowania”.
Według Światowego Stowarzyszenia Jaskry, na całym świecie na tę chorobę cierpi 78 milionów ludzi, a do 2040 roku liczba chorych może wzrosnąć do ponad 111 milionów. W Polsce na jaskrę choruje około 800 tysięcy osób, z czego ponad połowa wciąż nie została zdiagnozowana i w tej chwili nieodwracalnie traci wzrok. Dzięki wczesnej diagnozie i odpowiedniemu leczeniu można zapobiec nieodwracalnej utracie wzroku.
Pani Blanka, 43-letnia pacjentka z Warszawy, apeluje: „W ciągu pięciu miesięcy od stwierdzenia u mnie jaskry przeszłam aż 7 operacji. Gdyby nie ta diagnoza, już bym nie widziała. Dlatego teraz, gdy ktoś pyta mnie, czy warto się przebadać, bo ostatnio słabiej widzi, albo bo babcia miała jaskrę, odpowiadam: każdy powinien się badać! Będę to powtarzać, jak mantrę: badajmy się, póki jeszcze jest czas na uratowanie wzroku”.
Jaskra jest dziedziczna w 60-68% przypadków, ale to nie jedyna jej przyczyna
Rozwojowi jaskry sprzyjają także: wiek powyżej 35. roku życia, niskie ciśnienie ogólne krwi, intensywnie leczone nadciśnienie, migrena, objawy naczynioskurczowe (np. zimne stopy i dłonie), podwyższone ciśnienie w oku czy krótkowzroczność powyżej -4.0. Gdy któryś z tych czynników łączy się z takimi objawami jak: światłowstręt, zmęczenie oczu, częste łzawienie, tęczowe koła wokół źródeł światła czy niezdiagnozowane bóle głowy, nie można zwlekać z wizytą u lekarza.
Pani Blanka wspomina: „Zupełnie nie łączyłam coraz częstszych i mocniejszych bólów głowy z jakimikolwiek problemami okulistycznymi. Podczas badania okresowego w pracy, okulista zauważył wysokie ciśnienie w oczach i skierował mnie do dalszej diagnostyki. Jaskra – złośliwa postać – postępowała w zastraszającym tempie. Dziś mogę powiedzieć, że okresowe badania medycyny pracy uratowały mi wzrok.”
Jaskra i jej związki z innymi chorobami
Za główną przyczynę jaskry uważa się zbyt wysokie ciśnienie wewnątrzgałkowe, ale choroba ta często wiąże się także z innymi schorzeniami. Prof. dr hab. n. med. Iwona Grabska-Liberek, wiceprezes PTO, informuje: „Cukrzyca zwiększa ryzyko jaskry o 40%, szczególnie u osób z zaawansowanymi zmianami cukrzycowymi w oczach. Jaskra współwystępuje także z chorobami układu krążenia, a osoby z jaskrą mają większe ryzyko zawału serca, miażdżycy i udaru mózgu. Nadciśnienie tętnicze może uszkadzać naczynia w oku, co zwiększa ryzyko jaskry. Dodatkowo, zaburzenia lipidowe i przewlekły stres mogą również wpłynąć na rozwój jaskry”.
Prof. Jacek P. Szaflik, przewodniczący Sekcji Jaskry PTO, podkreśla: „W 90% przypadków jaskra nie daje objawów, mimo że postępuje, a jaskrowe uszkodzenie nerwu wzrokowego jest nieodwracalne. Wczesna diagnoza jaskry umożliwi skuteczne leczenie i pozwoli zachować wzrok”.
Jaskra dotyczy osób w każdym wieku – od dzieci po dorosłych
Prof. dr hab. n. med. Ewa Mrukwa-Kominek, prezes elekt PTO, zauważa: „Chociaż jaskra częściej występuje u osób starszych, nie dotyczy wyłącznie seniorów. W przypadku dzieci wczesna diagnoza może decydować o skuteczności leczenia”.
Objawy jaskry u młodszych osób często są bagatelizowane, co prowadzi do opóźnionej diagnozy. Tak było w przypadku Bartosza Radomskiego, który jako małe dziecko przeszedł przez liczne operacje. Dziś, mimo że jest dorosłym mężczyzną, nie widzi. Podkreśla, że profilaktyka i wczesne wykrycie jaskry dają szansę na uratowanie wzroku.
Akcja „Polscy Okuliści Kontra Jaskra” – pomóżmy w walce z jaskrą
W ośmiu poprzednich edycjach akcji „Polscy Okuliści Kontra Jaskra” przebadano ponad 18 250 osób, z czego 30% zostało skierowanych do dalszej diagnostyki i leczenia. W tym roku ponad 40 gabinetów okulistycznych z 22 miejscowości bierze udział w akcji, otwierając swoje drzwi dla osób, które dotąd nie miały okazji, by przebadać się pod kątem jaskry. Inicjatywa jest skierowana do osób, które nie mają jeszcze zdiagnozowanej choroby. Lista placówek dostępna jest na stronie www.tydzienjaskry.pl/lista-gabinetów.
Prezes PTO, prof. Bożena Romanowska-Dixon, podsumowuje: „Dziękujemy wszystkim lekarzom i pracownikom gabinetów, którzy biorą udział w akcji, dając szansę na wykrycie jaskry osobom, które nie miałyby dostępu do takich badań”.
Liczba miejsc jest ograniczona, decyduje kolejność zgłoszeń!
Do akcji może dołączyć każdy gabinet, a liczba dostępnych miejsc jest ograniczona, dlatego ważna jest szybka rejestracja. Zarezerwuj termin na stronie https://www.tydzienjaskry.pl/lista-gabinetow.
