Ta niepozorna roślinka o malutkich czarnych ziarenkach, dziko rosnąca w basenie Morza Środziemnego, stanowi potężny oręż do walki z wieloma chorobami. Nasionka czarnuszki posiadają ponad 100 aktywnych substancji i są prawdziwą skarbnicą związków biologicznie aktywnych! Odznaczają się niezwykłymi właściwościami antyzapalnymi, antynowotworowymi, antyoksydacyjnymi i jednocześnie ochronnymi.
Czarnuszka naturalnie występuje w dwóch postaciach: nasion i oleju (oleum nigelle).
CO ZAWIERA CZARNUSZKA:
- różnorodne kwasy tłuszczowe (linolowy, alfa-linolenowy, rzadki w przyrodzie eikozadienowy, palmitynowy, mirystynowy i inne)
- fosfolipidy i fitosterole
- cenne flawonoidy i równie cenne saponiny
- białka (osiem z dziewięciu niezbędnych aminokwasów) i węglowodany
- alkaloidy m.in. nigellinę, nigellaminę, nigellidynę, nigellicynę – rzadkie w świecie roślin
- olejek eteryczny zawierający m.in. tymochinon, limonen, karwakrol, karwon i in.
- witaminy A, E, F, B1, B3, B6, biotynę, związki mineralne m.in. cynku, selenu, magnezu, wapnia, żelaza, sodu i potasu
Te wszystkie skarby natury umieszczone w małych czarnych nasionkach sprawiają, że czarnuszka ma szerokie zastosowanie dla zdrowia.
DLACZEGO WARTO JEŚĆ CZARNUSZKĘ?
- Działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie.
- Wzmacnia układ odpornościowy poprzez pobudzanie syntezy interferonu, a także wzrost liczby limfocytów i makrofagów.
- Pomaga pozbyć się nadciśnienia. Czarnuszka nie tylko obniża ciśnienie krwi i zmniejsza ryzyko powstawania zakrzepów, ale również chroni przed wzrostem homocysteiny, prowadzącej do rozwoju miażdżycy.
- Obniża poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi, chroni przed wzrostem homocysteiny, minimalizując ryzyko powstania miażdżycy.
- Wspomaga leczenie cukrzycy typu I i II poprzez regulację poziomu cukru we krwi, chroni i regeneruje trzustkę.
- Ma działanie przeciwpasożytnicze. Pomaga zwalczyć owsiki, tasiemca, włośnia krętego, blastocytozę, lamblię.
- Ma działania antybakteryjne, antywirusowe, antygrzybicze. Pomaga w zwalczeniu szczepów różnych bakterii, m.in. gronkowca, listerii, E.coli.
- Chroni przed skutkami promieniowania słonecznego.
- Wspomaga pracę nerek i pomaga zapobiegać tworzeniu się kamieni nerkowych, a to dzięki temu, że obniża stężenie szczawianów w moczu i chroni przed ksenobiotykami oraz metalami ciężkimi.
- Wspomaga pracę układu pokarmowego, minimalizuje nudności i wymioty, stymuluje trawienie, zapobiega rozstrojom żołądka, ma działanie wiatropędne. Działa leczniczo w grypie żołądkowej.
- Łagodzi dolegliwości związane ze wrzodami żołądka i dwunastnicy.
- Poprawia funkcjonowanie wątroby.
- Działa antynowotworowo. Hamuje rozwój komórek nowotworowych, zabija komórki raka płuc, raka wątroby, raka mózgu, białaczki, nowotworów piersi, raka jelita grubego. Czarnuszka stymuluje syntezę cytokin przeciwzapalnych, które skierowane są przeciwko antygenom nowotworowym. Chroni przed szkodliwymi skutkami radioterapii.
- Łagodzi objawy schorzeń alergicznych, działa antyhistaminowo. Łagodzi katar alergiczny, objawy astmy oskrzelowej, egzemy atopowej.
- Wspomaga leczenie astmy oskrzelowej, łagodzi duszności, zmniejsza ich częstotliwość, poprawia wydolność płuc, zmniejsza tzw. świszczący oddech.
- Wspomaga leczenie anemii, a to dzięki temu, że olej z czarnuszki podnosi poziom hemoglobiny i erytrocytów we krwi.
- Chroni przed osteoporozą i artretyzmem. Ma działanie przeciwzapalne, przeciwutleniające i zwiększa gęstość mineralną kości.
- Wspomaga pracę układu nerwowego.
- Wpływa pozytywnie na układ rozrodczy. Reguluje miesiączkowanie, działa przeciwskurczowo, jest pomocna przy bólach menstruacyjnych, wspomaga laktację u matek karmiących, u mężczyzn naturalnie podnosi poziom testosteronu.
- Przyspiesza proces gojenia się ran powstałych w wyniku oparzeń, owrzodzeń, wycieków ropnych i skaleczeń.
- Eliminuje bezsenność i zaburzenia snu.
- Łagodzi stres i depresję, działa uspokajająco i wyciszająco.
- Działa leczniczo na problemy skórne, wspomaga leczenie trądziku, wysypki, łuszczycy i atopowego zapalenia skóry, łagodzi podrażnienia, reguluje wydzielanie sebum.
- Przeciwdziała wypadaniu włosów i łysieniu, eliminuje łupież.
JAK MOŻEMY ZASTOSOWAĆ CZARNUSZKĘ?
Można ją stosować zarówno zewnętrznie (na skórę, włosy i paznokcie) jak i wewnętrznie. Używa się jej w postaci ziarenek w całości lub zmielonych, bądź utłuczonych w moździerzu albo jako oleju tłoczonego na zimno. W postaci oleju: do stosowania zewnętrznie na skórę lub włosy oraz wewnętrznie.
Olej z czarnuszki (Oleum Nigellae Sativae) ma wyjątkowe właściwości zdrowotne, znane już w czasach starożytnych. Zawiera wiele prozdrowotnych substancji: w około 85 proc. składa się z nienasyconych kwasów tłuszczowych, na które składają się: kwas linolowy (omega-6) – około 60 proc., kwas oleinowy (omega-9) – około 25 proc. i kwas alfa-linolenowy (omega-3) – około 1 proc. Poza tym olej z czarnuszki zawiera witaminę E, beta-karoten, sterole, biotynę, liczne mikroelementy oraz przeciwutleniacze. Jednak najważniejszym związkiem znajdującym się w oleju z czarnuszki jest tymochinon – składnik olejku eterycznego nasion czarnuszki, dzięki któremu olej wykazuje działanie przeciwzapalne (porównywalne z aktywnością aspiryny w dawce 100 mg/kg), przeciwbólowe, a także ochronne ma miąższ nerek i wątroby. Jednak co najważniejsze, dzięki niemu olej z czarnuszki, podobnie jak same nasiona, wykazuje potencjalne działanie przeciwnowotworowe.
Olej z nasion czarnuszki (koniecznie tłoczony i podawany na zimno, gdyż podgrzany traci swoje właściwości zdrowotne). Znajduje zastosowanie jako dodatek m.in. do sałatek, sosów, zup, twarogów. Można go stosować wewnętrznie i zewnętrznie. Osoby dorosłe powinny przyjmować 1 łyżeczkę oleju, 2-3 razy dziennie (przed posiłkiem), natomiast dzieci ¼ łyżeczki, 2 razy dziennie również przed posiłkiem.
Czarnuszka w kuchni doskonale zastąpi nam pieprz. W przeciwieństwie do niego nie drażni przewodu pokarmowego, ani nie zakwasza organizmu (pieprz jest przyprawą zakwaszającą). Całe lub zmielone ziarenka można dodawać jako posypkę do zup, sałatek, kanapek, duszonych warzyw.
Napar z czarnuszki:
1 łyżkę zmielonych nasion czarnuszki należy zalać wrzącą wodą lub mlekiem na około 30 minut, następnie odcedzić i gotowe.
Napar może służyć do picia (np. z miodem), pijemy 1/2 szklanki naparu 2-3 razy dziennie, do przemywania skóry twarzy, do przemywania ran i owrzodzeń, do płukania włosów.
Nalewka:
Pół szklanki zmielonej czarnuszki zalać szklanką alkoholu 40% i odstawić na co najmniej tydzień, po czym przefiltrować przez watę.
Można używać zewnętrznie jak i wewnętrznie, podobnie jak olej. W przypadku zakażeń o charakterze grzybiczym (np. candida) nalewka na bazie alkoholu jest bardziej skuteczna niż napar.
Ziołomiód:
Na każdą łyżkę miodu dać łyżeczkę zmielonej czarnuszki i utrzeć razem na papkę, bardzo pomocny przy przeziębieniu, działa wykrztuśnie, łagodzi kaszel i ból gardła. Papkę można też stosować zewnętrznie na skórę w postaci maseczki, a jeśli zmielimy nasionka nieco grubiej to także jako peeling.
Krople do nosa:
1 łyżkę rozdrobnionych nasion z czarnuszki należy zalać roztworem soli fizjologicznej, około 100 ml. Mieszankę należy odstawić na 30 minut, przefiltrować i jest gotowa do użycia. Stosuje się je w leczeniu kataru czy w leczeniu zatok.
Przeciwwskazań do jej stosowania w zasadzie brak. Jedynie podczas ciąży i karmienia należy jej stosowanie skonsultować z lekarzem.
Opracowanie: Dorota Tuńska
