Lipa, będąca symbolem zdrowia i długowieczności, jest wyjątkowym drzewem, które w Polsce ma szczególne znaczenie. Jej właściwości lecznicze są szeroko znane, a przepisy na bazie lipy mogą przynieść ulgę w wielu dolegliwościach. Odkryjmy razem, jakie skarby kryją się w kwiatach lipy i jak możemy je wykorzystać dla naszego zdrowia.
Lipa- drzewo życia
Drzewa lipy są imponujące zarówno pod względem wielkości, jak i długości życia. Mogą osiągać wysokość ponad 30 metrów i żyć nawet do 300 lat. W Polsce spotykamy głównie dwa gatunki: lipę drobnolistną (Tilia cordata) i lipę szerokolistną (Tilia platyphyllos). Pierwszą często widzimy w parkach i ogrodach, natomiast druga rośnie głównie na południu kraju. Lipy kwitną na przełomie czerwca i lipca, a ich kwiaty wydzielają intensywny, miodowy zapach, który przyciąga pszczoły. To właśnie z nektaru lipy powstaje cenny miód lipowy.
Składniki aktywne w kwiatach lipy
Kwiaty lipy są bogactwem bioaktywnych składników, które przyczyniają się do jej leczniczych właściwości. W ich składzie znajdziemy:
Flawonoidy (ok. 20 rodzajów) – działają rozkurczowo, przeciwzapalnie i antyoksydacyjnie.
Fitosterole – obniżają poziom cholesterolu, chronią przed miażdżycą i zawałami.
Garbniki – działają ściągająco i przeciwbakteryjnie.
Pektyny – wspomagają trawienie.
Olejek eteryczny – ma działanie uspokajające.
Kwasy organiczne – wspierają metabolizm.
Sole mineralne – dostarczają cennych mikroelementów.
Witamina C – wzmacnia odporność.
Witamina PP (niacyna) – poprawia samopoczucie.
Właściwości lecznicze lipy
Na przeziębienie i grypę
Lipa jest naturalnym remedium na przeziębienie i grypę. Dzięki zawartości flawonoidów, garbników i olejków eterycznych, napary z lipy działają przeciwzapalnie, przeciwgorączkowo i wykrztuśnie. Miód lipowy nawilża śluzówki i pomaga w stanach zapalnych jamy ustnej, a także łagodzi uporczywy kaszel. Lipę stosuje się przy gorączce, zarówno w przebiegu procesów zapalnych w organizmie, w zapaleniu gardła, krtani, oskrzeli. Stosując napar z lipy w tym celu warto pamiętać, że jednocześnie wzmaga ona diurezę.
Na żołądek i jelita
Flawonoidy zawarte w kwiatach lipy mają właściwości rozkurczowe oraz pobudzają wydzielanie soków trawiennych, zwiększając przepływ żółci do dwunastnicy. Napary z lipy stosuje się przy dolegliwościach żołądkowych, problemach z trawieniem oraz jako środek moczopędny, co wspiera usuwanie nadmiaru wody z organizmu.
Na spokój
Lipa ma działanie uspokajające, pomocne w stanach napięcia nerwowego, stresu i lęku. Ciepła kąpiel z dodatkiem suszonych kwiatów lipy działa relaksująco, co potwierdzają badania nad aromaterapią i działaniem olejków eterycznych na układ nerwowy.
W kosmetyce
Kosmetyki z lipy są polecane szczególnie dla osób z cerą trądzikową. Mają działanie łagodzące i przeciwzapalne. Domowe płukanki i okłady z kwiatów lipy mogą poprawić kondycję skóry i włosów, działając nawilżająco i regenerująco. Napar lipy zmniejsza łojotok, niweluje procesy łuszczenia się naskórka, szczególnie skóry dotkniętej łupieżem. Okłady z naparu lipowego będą dobrym rozwiązaniem na worki pod oczami. Takie okłady zadziałają przy okazji odświeżająco na oczy, pomogą w uczuciu piasku pod powiekami, mogą być stosowane w stanach zapalnych spojówek i powiek.
Przepisy na zdrowie
Herbata z lipy
Aby przyrządzić prozdrowotną herbatę z suszu z kwiatów lipy, potrzebujemy łyżeczkę suszu, którą zalewamy wrzątkiem i zaparzamy przez 10-15 minut. Taka herbata wzmacnia układ immunologiczny i pomaga w walce z przeziębieniem.
Syrop z lipy
Do przyrządzenia syropu z lipy potrzebne są świeże kwiaty, cukier i woda. Cukier i wodę łączymy w proporcji 1:1, zalewamy kwiaty i odstawiamy na kilka dni. Gotowy syrop, pasteryzowany, może być dodawany do herbaty w celu wzmocnienia odporności.
Nalewka z lipy
Nalewka z lipy powstaje z dodatkiem alkoholu. Świeże kwiaty zalewamy spirytusem i odstawiamy na kilka tygodni. Taki eliksir jest pomocny w stanach przeziębienia oraz jako środek uspokajający.
Lipa, nazywana drzewem życia, posiada szerokie spektrum właściwości leczniczych. Od wieków wykorzystywana jest w medycynie ludowej jako naturalny środek na przeziębienia, problemy trawienne oraz stres. Bogactwo składników aktywnych czyni ją nieocenionym skarbem natury. Regularne spożywanie naparów, syropów i nalewek z lipy może znacząco poprawić nasze zdrowie i samopoczucie.
Opracowanie: Redakcja DoZdrowia
Bibliografia:
Kowalczyk, E., Niedworok, J., Zgoda, J., Kowalski, J., & Nowak, R. (2004). Flavonoids as antioxidants and their beneficial effects on different chronic diseases. Wiadomości Zielarskie, 1(3), 44-48.
Jabłońska-Trypuć, A., Sulkowska-Ziaja, K., & Nowak, R. (2012). Chemical Composition and Biological Activity of Tilia cordata Mill. Flowers. Herba Polonica, 58(3), 52-60.
