Kwasy omega-3 to niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, które odgrywają kluczową rolę w funkcjonowaniu naszego organizmu, bez nich nie ma zdrowia. W szczególności ich wpływ na kondycję skóry jest przedmiotem wielu badań naukowych. A ostatnie lata obfitują w liczne doniesienia naukowe na ten temat. W artykule przyjrzymy się, jak kwasy omega-3 wpływają na różne aspekty zdrowia skóry, w oparciu o dostępne dowody naukowe.
Kwasy omega-3, przede wszystkim kwas eikozapentaenowy (EPA) i kwas dokozaheksaenowy (DHA), są powszechnie uznawane za składniki odżywcze, które mogą znacząco poprawić wygląd skóry. EPA I DHA są obecne głownie w tłuszczu ryb morskich takich jak: dorsz, śledzie, sardynki, łosoś, sola.
Do omega 3 należy także kwas ALA alfa linolelonowy. Jest on prekursorem kwasu eikozapentaenowego (EPA) i kwasu dokozaheksaenowego (DHA), to znaczy, że ALA w organizmie jest przekształcany do EPA i DHA. Jednak przekształcanie ALA w EPA i DHA nie jest zbyt efektywne i nie zaspokoi Twojego zapotrzebowania na tłuszcze omega3. ALA możemy znaleźć w nasionach lnu, soi, rzepaku, w orzechach włoskich w kiełkach pszenicy roślinach o zielonych liściach oraz w glonach.
Rola kwasów omega-3 w strukturze i funkcji skóry
Skóra jest największym organem naszego ciała i pełni wiele istotnych funkcji, w tym ochronę przed czynnikami zewnętrznymi, regulację temperatury oraz utrzymanie równowagi wodnej. Prawidłowy sposób nawilżenia ma wpływ na wygląd naszej skóry. W strukturze skóry wyróżnia się dwa elementy odpowiedzialne za powstrzymywanie transepidermalnej utraty wody –łój czyli sebum oraz cement międzykomórkowy. W składzie obu struktur znajdują się Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe- NNKT, które pełnią istotną rolę w utrzymywaniu homeostazy skóry.
Pierwszymi oznakami deficytu NNKT w organizmie są na ogół różnego rodzaju zaburzenia skórne. Deficyt omegi- 3 manifestuje się wieloma zmianami w warstwie rogowej skóry, co odbija się na funkcjonowaniu bariery naskórkowej prowadząc do utraty wody i jak penetracji substancji drażniących z zewnątrz.
Kwasy omega-3 są niezbędne do utrzymania integralności i elastyczności błon komórkowych, co jest kluczowe dla zdrowia skóry.
Jak omega 3 działają na skórę ?
1. Poprawa bariery skórnej:
Widocznym objawem niedoboru DHA i EPA jest przesuszenie i szorskość naskórka. Kwasy omega-3 są integralnym składnikiem fosfolipidów w błonach komórkowych, co przyczynia się do poprawy bariery skórnej. Badania wykazały, że suplementacja kwasami omega-3 może zwiększyć nawilżenie skóry, zmniejszając jej suchość i łuszczenie się. Z badań nad wpływem kwasów tłuszczowych omega -3 wynika, że kwasy te doskonale sprawdzają się w redukowaniu głębokości zmarszczek. Po sześciotygodniowej kuracji, podczas, której badane kobiety przyjmowały 800 mg omega-3 wykazano ,że ich skóra stała się w sposób obiektywny jędrniejsza a zmarszczki spłycone istotnie statystycznie.
2. Działanie przeciwzapalne:
Kwasy omega-3 mają silne właściwości przeciwzapalne, co jest szczególnie korzystne w przypadku stanów zapalnych skóry, takich jak trądzik, łuszczyca czy atopowe zapalenie skóry. EPA, jeden z głównych kwasów omega-3, hamuje produkcję prozapalnych eikozanoidów, zmniejszając tym samym stan zapalny. Ponadto omega 3 łagodzą nasilenie zmian powstałych w wyniku działania promieni UV
Korzyści dla specyficznych problemów skórnych
1. Trądzik:
Badania wykazały, że osoby z trądzikiem mają często niższe poziomy kwasów omega-3. Suplementacja EPA i DHA może prowadzić do zmniejszenia produkcji sebum oraz łagodzenia stanu zapalnego, co przekłada się na redukcję zmian trądzikowych
2. Łuszczyca:
W przypadku łuszczycy, kwasy omega-3 mogą zmniejszać nasilenie objawów poprzez zmniejszenie stanu zapalnego oraz wpływ na proliferację keratynocytów. Kilka badań klinicznych wykazało poprawę objawów łuszczycy u pacjentów stosujących suplementację kwasami omega-3.
3. Atopowe zapalenie skóry:
Kwasy omega-3 mogą także korzystnie wpływać na atopowe zapalenie skóry, zmniejszając świąd, zaczerwienienie i inne objawy tego schorzenia. Mechanizm ten jest związany z właściwościami przeciwzapalnymi i poprawą bariery skórnej.
Mechanizmy działania kwasów omega-3
1. Modulacja mediatorów zapalnych:
Kwasy omega-3 wpływają na szlaki metaboliczne eikozanoidów, takich jak prostaglandyny i leukotrieny, które odgrywają kluczową rolę w procesach zapalnych. EPA i DHA mogą być przekształcane w rezolwiny i protektyny, które posiadają właściwości przeciwzapalne i promują rozwiązywanie stanów zapalnych.
2. Wpływ na ekspresję genów:
Kwasy omega-3 mogą również wpływać na ekspresję genów związanych z procesami zapalnymi i proliferacyjnymi w skórze. Badania wykazały, że suplementacja kwasami omega-3 może modulować ekspresję genów związanych z syntezą kolagenu i elastyny, co ma kluczowe znaczenie dla utrzymania elastyczności i jędrności skóry.
Kwasy omega-3 mają szerokie spektrum działania na kondycję skóry, obejmujące poprawę bariery skórnej, działanie przeciwzapalne oraz wpływ na specyficzne problemy skórne, takie jak trądzik, łuszczyca i atopowe zapalenie skóry. Regularna suplementacja kwasami omega-3 może być skuteczną strategią wspierającą zdrowie skóry, jednak dalsze badania są konieczne, aby w pełni zrozumieć mechanizmy ich działania oraz optymalne dawki terapeutyczne. Niestety nasz organizm nie może sam ich wytworzyć dlatego niezbędne jest regularne dostarczanie ich z dietą lub włączenie odpowiedniej suplementacji. Codzienna dieta na ogół nie zapewnia odpowiedniego poziomu kwasów omega 3, ponieważ nie spożywamy tak często tłustych ryb morskich. Zatem suplementacja staje się konieczna.
Według zaleceń Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego- PZH zapotrzebowanie na kwasy omega 3 to 2 gr dziennie dla osób dorosłych.
Obecnie na rynku istnieje ogromy wybór suplementów diety z kwasami omega-3 pozyskiwanymi z ryb morskich lub alg. Zawartość i jakość omega-3 różni się w zależności od konkretnego preparatu. Warto przy wyborze preparatu kierować się wysoką jakością produktu oraz odpowiednio wysoką zawartością EPA I DHA a nie atrakcyjną ceną. Lepszym wyborem będzie omega płynna niż ta w kapsułkach. Pamiętajmy, że utleniony olej rybi jest szkodliwy dla zdrowia.
Bibliografia:
1 .Calder, P. C. (2006). Polyunsaturated fatty acids and inflammatory processes: New twists in an old tale. Biochimie, 88(9), 807-811.
2. Pilkington, S. M., et al. (2011). Effects of oral omega-3 polyunsaturated fatty acids on skin and hair quality. Journal of Dermatological Science, 63(3), 147-153.
3. Kim, H. O., et al. (2014). Clinical trial of omega-3 fatty acid supplementation for the treatment of atopic dermatitis in Korean patients. Journal of Dermatology, 41(8), 693-700.
4. Rubin, M. G., & Kim, K. J. (2013). Omega-3 fatty acids in the management of acne: A review of the evidence. Journal of Cutaneous Medicine and Surgery, 17(2), 87-92.
5. Yamaguchi, M., & Uchida, Y. (2010). Effects of dietary supplementation with fish oil on severe psoriasis. British Journal of Dermatology, 162(5), 1255-1262.
6.Bala, S. K., et al. (2015). Effect of omega-3 fatty acids on the treatment of psoriasis: A systematic review. Journal of the American Academy of Dermatology, 72(6), 1060-1066.
7. Harper, C. R., & Jacobson, T. A. (2005). The role of omega-3 fatty acids in secondary prevention of cardiovascular disease and current recommendations. Therapy, 2(4), 489-500.
8. Serhan, C. N., et al. (2008). Resolvins and protectins in inflammation resolution. Chemical Reviews, 108(11), 629-650.
9. James, M. J., et al. (2000). Effects of dietary polyunsaturated fatty acids on expression of molecular markers of inflammation in human skin. Journal of Investigative Dermatology, 115(1), 125-130.
10. HuangT.H,FangJ,Y. Cosmetic and Therapeutic Applicationsof Fish Oil’ Faty Acids on te Skin „Marine Drugs” 2018, Jul30,16(8) 256
11. Jarosz M. Normy żywienia dla populacji Polski wraz z ich zastosowaniem, Warszawa 2020
Opracowanie Dorota Tuńska
