Każdego roku w Polsce ponad 20 tysięcy osób umiera z powodu raka płuca, który jest główną przyczyną zgonów wśród pacjentów onkologicznych, stanowiąc nawet 25% wszystkich zgonów spowodowanych nowotworami. Pierwsze objawy tego nowotworu są często niespecyficzne, co sprawia, że wszyscy powinniśmy zachować czujność onkologiczną i regularnie się badać, zwłaszcza jeśli znajdujemy się w grupie podwyższonego ryzyka – podkreśla Anna Kupiecka, prezes Fundacji Onkocafe – Razem Lepiej, inicjatorka kampanii „Onkopomocnik – wiedza jest ważna”.
Rak płuca jest najczęściej diagnozowanym nowotworem na świecie. W Polsce co roku diagnozuje się go u około 12 tysięcy mężczyzn i ponad 8 tysięcy kobiet. 1 sierpnia, ustanowiony jako Światowy Dzień Świadomości Raka Płuca, jest okazją do zwiększenia wiedzy na temat tej choroby, promocji działań profilaktycznych, diagnostycznych i terapeutycznych oraz wsparcia pacjentów i ich rodzin.
Palacze w grupie ryzyka
Palenie tytoniu znacząco zwiększa ryzyko zachorowania na raka płuca. Rzucenie palenia oraz prowadzenie zdrowego trybu życia to najskuteczniejsze metody zmniejszania tego ryzyka. Dym tytoniowy zawiera około 4000 związków chemicznych, z których ponad 50 ma działanie rakotwórcze. Może on również powodować inne schorzenia, takie jak rozedma płuc, rak języka, wargi, jamy ustnej, krtani, nerki, żołądka i przełyku. Warto jednak pamiętać, że rak płuca może dotknąć także osoby, które nigdy nie paliły. Inne czynniki ryzyka to bierne palenie, zanieczyszczenie powietrza i historia rodzinna raka płuca.
Polacy, badajmy się
Rak płuca często rozwija się bezobjawowo przez wiele lat, a objawy pojawiają się zwykle dopiero w zaawansowanym stadium – zaznacza prof. Dariusz M. Kowalski, onkolog kliniczny i Sekretarz Generalny Polskiej Grupy Raka Płuca. Wczesne rozpoznanie choroby jest kluczowe dla poprawy rokowania i skuteczności leczenia.
Rak płuca dzieli się na dwa główne typy: niedrobnokomórkowy (NDRP) i drobnokomórkowy (DRP), z kilkoma podtypami, różniącymi się cechami klinicznymi, biologią i strategiami leczenia.
Według danych OECD, Polacy często odwiedzają lekarzy, ale najczęściej wtedy, gdy już mają konkretny problem zdrowotny, zamiast stosować profilaktykę – mówi Anna Kupiecka. Kampania Onkopomocnik, zainicjowana ponad dwa lata temu, ma na celu edukację pacjentów na temat profilaktyki nowotworowej i zachęcanie do regularnych badań.
Program profilaktyki raka płuca w Polsce
Długotrwały kaszel, duszności, świszczący oddech, plucie krwią, zmęczenie czy utrata masy ciała mogą być objawami raka płuca. W przypadku ich wystąpienia, należy natychmiast zgłosić się do lekarza po skierowanie na badania, takie jak RTG płuc czy tomografia komputerowa.
W Polsce dla osób szczególnie zagrożonych rakiem płuca stworzono na lata 2021-2024 Ogólnopolski Program Wczesnego Wykrywania Raka Płuca za pomocą niskodawkowej tomografii komputerowej (NDTK). Program ten ma na celu zwiększenie świadomości i wczesne wykrywanie raka płuca. Więcej informacji dostępnych jest na stronie Onkopomocnika: https://onkopomocnik.pl.
Wczesne wykrycie choroby zwiększa szanse na wyleczenie – zauważa prof. Dariusz M. Kowalski. Kompleksowa diagnostyka, w tym badania obrazowe, endoskopowe, ocena wydolności układu oddechowego i badania patomorfologiczne, jest kluczowa. W niektórych przypadkach niezbędna jest diagnostyka molekularna w celu potwierdzenia mutacji w komórkach nowotworowych.
Polskie Towarzystwo Onkologiczne zaleca kompleksowe profilowanie genomowe na początku diagnostyki. Dzięki temu można uzyskać pełną wiedzę o typie nowotworu, sposobie leczenia i monitorowaniu efektów terapii. Od 2022 r. pacjenci i fundacje walczą o refundację tego świadczenia, które czeka na wprowadzenie do systemu ochrony zdrowia.
Czas ma krytyczne znaczenie w tej chorobie – podkreśla Anna Kupiecka. – Liczymy na szybkie wprowadzenie Lung Cancer Unitów, usprawnienia w diagnostyce, zwiększenie dostępu do diagnostyki molekularnej i kontynuację programu profilaktycznego opartego na tomografii niskodawkowej. Ważne jest również utrzymanie tempa udostępniania nowoczesnych terapii.
Materiał prasowy
