21 listopada obchodzimy Światowy Dzień Rzucania Palenia. To kolejny dobry pretekst, żeby podjąć rozmowę na temat wsparcia uzależnionych w procesie rzucania palenia i to na dwóch płaszczyznach. Po pierwsze warto wskazać tę konkretną datę naszym pacjentom, jako symboliczny pierwszy dzień walki o ich zdrowie. Drugą, ważniejszą dla nas rozmową, jest potrzeba wprowadzenia systemowych rozwiązań dla takich pacjentów, którzy oprócz naszych zaleceń potrzebują również konkretnych systemowych rozwiązań, żeby taka walka była skuteczna.
Dlaczego tak trudno rzucić palenie?
Palenie papierosów jest tak samo groźne jak inne nałogi, a nawet groźniejsze ponieważ jest bardziej akceptowane społecznie. Dodatkowo, szkodzi zdrowiu w sposób powolny i nie zawsze zauważalny, co sprawia, że jest często bagatelizowane aż do momentu poważnych chorób. Do codziennego korzystania z produktów tytoniowych przyznaje się jedna piąta Polaków. Coraz więcej młodych osób korzysta z papierosów elektronicznych lub urządzeń do podgrzewania tytoniu.
Musimy zdawać sobie sprawę, że mamy w Polsce ogromny problem zdrowotny i społeczny – ponad 9 mln. dorosłych osób pali papierosy, to ok. 29% tej populacji. W konsekwencji co roku ponad 80 000 osób umiera z powodu chorób odtytoniowych, takich jak nowotwory, choroby układu krążenia czy choroby układu oddechowego. Tymczasem większości z nich można by zapobiec lub znacznie zmniejszyć ryzyko ich rozwoju, poprzez prewencję palenia i wsparcie w jego rzucaniu.
Niestety brakuje realnego i systemowego wsparcia w odchodzeniu od nałogu. W publicznym systemie opieki zdrowotnej funkcjonują tylko 3 kompleksowe (stacjonarne) poradnie antynikotynowe, a zasięg i wiedza pacjentów o Telefonicznej Poradni Pomocy Palącym są niewystarczające.
Co istotne wśród osób uzależnionych od palenia tytoniu (nikotynizm) znajdują się pacjenci ze zdiagnozowanymi chorobami onkologicznymi i kardiologicznymi, którzy kontynuują palenie, nie zawsze zdając sobie sprawę z negatywnych konsekwencji wdychania dymu tytoniowego na skuteczność leczenia, nasilenie powikłań czy szybkość rekonwalescencji np. po operacji, z drugiej strony będąc w szponach nałogu, często bez profesjonalnej pomocy, nie są w stanie ograniczyć czy rzucić palenia.
Samo motywowanie pacjentów do rzucenia palenia często nie wystarcza. Wielu palaczy potrzebuje konkretnej pomocy, aby skutecznie poradzić sobie ze swoim uzależnieniem. To właśnie dlatego grupa ekspertów z zakresu onkologii, kardiologii i pulmonologii zawiązała Koalicję „Zdrowie bez papierosów”.
Jak wesprzeć blisko 9 milionów Polaków uzależnionych od papierosów tradycyjnych i elektronicznych?
Kluczowym krokiem jest wprowadzenie refundowanej recepty na rzucanie palenia, łączącej wsparcie psychologiczne z odpowiednio dobraną terapią farmakologiczną. Taka usługa mogłaby być łatwo dostępna w placówkach POZ lub w pobliskich aptekach.
Warto wspólnie wypracować skuteczne rozwiązania systemowe dla osób zmagających się z nałogiem tytoniowym. Pojmowanie walki z nałogiem musimy rozszerzyć na nowe produkty nikotynowe, papierosy elektroniczne, podgrzewacze tytoniu czy woreczki nikotynowe, które nie mają, wbrew zapewnieniom ich producentów oraz zwolenników, nic wspólnego z tzw. harm reduction czyli redukcja szkód. Klasycznym przykładem redukcji szkód jest Nikotynowa Terapia Zastępcza, która jest dokładnie przebadana, w której kontrolujemy podawaną ilość nikotyny oraz sposób jej dawkowania. Nie dajmy się nabrać na działania promocyjne przemysłu tytoniowego, który mówi, że jest inaczej.
Walka o systemowe wsparcie dla osób rzucających palenie
Koalicja „Zdrowie bez papierosów” to nowa inicjatywa zrzeszająca lekarzy, ekspertów zdrowia publicznego oraz organizacje pacjentów. Sojusz stawia sobie za cel wypracowanie systemowych rozwiązań wspierających Polaków w rzuceniu palenia. Przedstawiciele organizacji podkreślają, że palenie tytoniu stanowi poważne obciążenie dla systemu ochrony zdrowia, a wsparcie osób uzależnionych jest kluczowe dla poprawy jakości życia rzucających palenie oraz ogólnego dobrostanu zdrowotnego społeczeństwa.
Jednym z głównych priorytetów Koalicji jest wprowadzenie refundowanej przez Narodowy Fundusz Zdrowia Recepty na Rzucenie Palenia, dzięki której pacjenci mogliby liczyć na wsparcie terapeutyczne oraz w przyszłości, indywidualnie dobrane leczenie farmakologiczne.
W planach Koalicji jest także zwiększenie dostępu do Poradni Rzucania Palenia poprzez inicjatywy finansowe oraz tworzenie sieci poradni na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej. Dodatkowo, Koalicja będzie prowadzić kampanie edukacyjne na temat szkodliwości palenia i jego zamienników oraz wspieranie osób pragnących zrezygnować z nałogu.
Dbajmy o zdrowie społeczeństwa
Koalicja zaprasza do współpracy wszystkie instytucje i osoby, które chcą wesprzeć walkę z nałogiem palenia. Zdaniem przedstawicieli organizacji, tylko szeroka współpraca i systemowe wsparcie pomogą uzyskać realne efekty i poprawić jakość życia Polaków.
*Postawy Polaków wobec palenia tytoniu – Raport 2019 r.
Materiał prasowy
