Zawał serca: co powinieneś o nim wiedzieć!

ZAWAŁ SERCA OBJAWY DOZDROWIA

60 minut, to tzw. złota godzina, która decyduje o życiu, w przypadku wystąpienia zawału serca, liczy się od wystąpienia objawów. Im szybciej otrzymamy pomoc, tym większa szansa na uratowanie naszego serca. To wiedza, która może uratować życie nam i naszym bliskim.

Na zawał serca każdego roku zapada w Polsce 70 tys. osób a umiera ok. 15 tys.  Z roku na rok zagrożenie to dotyka coraz większej liczby młodych osób – obecnie już co dziesiąty zawał dotyczy pacjenta przed 45. rokiem życia. Szansę na przeżycie zawału i minimalizację jego skutków znacząco zwiększa jak najszybsze zgłoszenie się po specjalistyczną pomoc. Jak rozpoznać zawał i jak postępować przy jego wystąpieniu ?

Ważny jest czas!

Zawał serca jest chorobą, która najczęściej zaczyna się nagle, a jej istotą jest dokonująca się martwica mięśnia sercowego. Stopień tej martwicy jest tym większy, im dłużej trwa niedokrwienie. Gdy dokona się ona całkowicie, jest to już proces nieodwracalny, którego nie naprawi żadne leczenie. Stąd też im szybciej otrzymamy pomoc, tym większa szansa na uratowanie naszego serca – kluczową rolę odgrywa tu pierwsze 60 minut. Co istotne, czas ten liczy się od momentu wystąpienia objawów, dlatego tak ważne jest, by nie ignorować niepokojących sygnałów.

Im szybciej trafimy do wyspecjalizowanego ośrodka, który jest w stanie przywrócić prawidłowe ukrwienie serca, tym bardziej jesteśmy w stanie ograniczyć strefę martwicy i niekorzystne następstwa zawału. Czas ma tutaj kluczowe znaczenie, decyduje o tym, czy przeżyjemy i czy będziemy w stanie po tej chorobie normalnie funkcjonować.

Warto podkreślić, że moment udzielenia pomocy medycznej osobie z zawałem jest najczęściej całkowicie zależny od pacjenta lub osób w jego otoczeniu. Nie powinniśmy czekać aż przedłużający się ból w klatce piersiowej sam przejdzie – szczególnie jeśli dotyczy to osób starszych lub obarczonych czynnikami ryzyka. Niestety, bagatelizowanie objawów i czekanie aż miną one samoistnie to nadal najczęstszy powód, dla którego pacjenci z zawałem trafiają do szpitala zbyt późno.

Jakie objawy powinny nas zaniepokoić?

Najbardziej typowym objawem zawału mięśnia sercowego jest nagły i bardzo silny ból w okolicach mostka lub serca. Ma on piekący, dławiący charakter, nie ustępuje po odpoczynku, może promieniować do żuchwy i lewej ręki, a także do brzucha i pleców. Często towarzyszy mu uczucie duszności, poczucie niepokoju, przyspieszone tętno i kołatanie serca.

Ból w klatce piersiowej zdecydowanie powinien być dla nas sygnałem alarmującym. Jeśli trwa powyżej 20-30 minut konieczne jest wezwanie pomocy medycznej. Niepokojące są również inne objawy, które w pierwszym odruchu nie kojarzą się z zawałem serca, a mimo to często są z nim związane, jak zawroty głowy, zimne poty, długotrwały kaszel, drętwienie kończyn, uczucie zmęczenia, dyskomfort w klatce piersiowej, nudności, zgaga, ból brzucha.

Jakie są przyczyny zawału serca?

Najczęstszą przyczyną zawału jest zwykle pęknięcie blaszki miażdżycowej w tętnicy wieńcowej, doprowadzającej krew do serca. Gdy blaszka pęka, tworzy się wokół niej skrzeplina (złożona z płytek krwi i włóknika), która zamyka naczynie wieńcowe i całkowicie blokuje napływ krwi do mięśnia sercowego. Zawał może być konsekwencją niedokrwienia mięśnia sercowego w następstwie dysproporcji między zaopatrzeniem a zapotrzebowaniem mięśnia sercowego na tlen, wywołanej m.in. arytmią (zaburzenia rytmu serca), nadciśnieniem tętniczym, hipotensją (zmniejszonym ciśnieniem tętniczym), niedokrwistością, skurczem tętnicy wieńcowej, rozwarstwieniem ściany tętnicy wieńcowej.

Wystąpieniu choroby niedokrwiennej serca, sprzyja zła dieta, bogata w dużą zawartość tłuszczu, cukrzyca, palenie, wysoki cholesterol oraz nadciśnienie a także nadwaga czy otyłość.
Aby zapobiec zawałowi należy prowadzić zdrowy tryb życia: nie palić tytoniu, alkohol spożywać okazjonalnie w niewielkich ilościach, dbać o odpowiednią wagę i dietę, a także regularnie ćwiczyć.

Co robić przy podejrzeniu zawału?

Jeśli zaobserwujemy niepokojące objawy u siebie lub kogoś z naszego otoczenia, koniecznie wzywajmy pomoc medyczną. Ważne jest, by zachować spokój i nie dać się ponieść emocjom. W oczekiwaniu na ratowników warto posadzić chorego w pozycji półsiedzącej, rozluźnić ciasną odzież i zapewnić dostęp świeżego powietrza.

Nigdy nie próbujmy w takiej sytuacji dotrzeć do szpitala na własną rękę, ponieważ proces leczenia zawału mięśnia sercowego tak naprawdę rozpoczyna się już na poziomie pracy zespołu ratownictwa medycznego – podłączane jest EKG, podawane leki przeciwpłytkowe i leki przeciwbólowe. Odpowiednie informacje otrzymuje też od razu zespół w szpitalu, dzięki czemu jest w pełnej gotowości na przyjęcie pacjenta z zawałem.

Zawał serca jest bardzo poważną chorobą, mogącą mieć niezwykle niebezpieczne konsekwencje i powikłania, dlatego pacjenci powinni pozostać pod stałą opieką lekarza, z częstością wizyt średnio co 3-6 miesięcy. Istotne jest zintegrowanie opieki lekarza podstawowej opieki ze specjalistą kardiologiem oraz rehabilitacją kardiologiczną.

Od 2017 roku funkcjonuje program kompleksowej opieki po zawale mięśnia sercowego KOS-Zawał, który obejmuje leczenie ostrej fazy zawału, monitorowanie, rehabilitację kardiologiczną, opcjonalnie leczenie z wykorzystaniem elektroterapii, zakończenie leczenia lub wydanie zaświadczenia o zdolności pacjenta do pracy.

Co gwarantuje Pacjentowi program KOS – zawał?

  • Pacjent po opuszczeniu szpitala otrzymuje indywidualny plan leczenia, stworzony przez specjalistę kardiologa oraz lekarza rehabilitacji
  • Pacjent uzyskuje skierowanie na rehabilitację
  • Koordynacją procesu leczenia prze całe 12 miesięcy zajmuje się wyznaczony pracownik Centrum Kardiologii
  • Pacjent ma zagwarantowaną regularną opiekę kardiologiczną w poradni przez okres 12 miesięcy od wystąpienia zawału serca (zakończoną bilansem opieki) edukację dotyczącą: stylu życia, czynników ryzyka, chorób układu krążenia.

 

Pacjenci objęci opieką KOS-zawał mają znacznie lepsze rokowania i szanse na dłuższe życie. U pacjentów uczestniczących w programie KOS-zawał wskaźnik śmiertelności na skutek powikłań po zawale wyniósł 11%, natomiast u osób nieobjętych programem 20%

Grzegorz Dzik, kardiolog Grupy American Heart of Poland.

Podziel się na:

P9088766PP_A

Subskrybuj

Najświeższe informacje na temat tego, co Nas porusza, prosto na twoją skrzynkę e-mail.