Epidemia koronawirusa zatacza coraz szersze kręgi, zwłaszcza dynamicznie rozprzestrzenia się w Europie i w USA. Wzrasta ilość zachorowań jak i zwiększa się ilość zgonów z powodu Covid-19. Choroba COVID-19 jest chorobą wywoływaną przez koronawirusa SARS- COV-2, to nowy patogen, któremu naukowcy z całego świata bacznie się przyglądają.
Profesor dr hab. n. med. Rafał Krenke, kierownik Kliniki Chorób Wewnętrznych Pneumonologii i Alergologii zwraca uwagę, że ten rodzaj zakażenia jest szczególny. Koronawirus, z którym mamy dzisiaj problem ma szczególny tropizm do układu oddechowego i zdolność atakowania dolnych pięter dróg oddechowych. W związku z tym powoduje bardzo poważne schorzenia. Poznany został już mechanizm za pomocą którego wnika on do komórek układu oddechowego i dlaczego wywołuje dość gwałtowną i burzliwą reakcję w dolnych drogach oddechowych. Schorzenia w górnych drogach oddechowych same się ograniczają i są łagodne. Zajęcie dolnych dróg oddechowych, a w szczególności pęcherzyków płucnych, gdzie odbywa się wymiana gazowa, prowadzi do ciężkich powikłań, ostrego zapalenia płuc,obrzęku oraz włóknienia tkanki płucnej, czego konsekwencją jest ostra niewydolności oddechowa.
Szczególnie zagrożone ciężkim przebiegiem choroby lub nawet śmiercią są osoby starsze, ale także ci, którzy chorują na astmę, przewlekłe zapalenie oskrzeli, cukrzycę, choroby autoimmunologiczne, nadciśnienie tętnicze, niewydolność krążenia oraz każdy, kto ma obniżoną odporność. Osłabienie odporności może być wrodzone lub nabyte. Częściej zdarzają się nabyte zaburzenia immunologiczne, spowodowane chorobami nowotworowymi, białaczką, cukrzycą, mononukleozą, HIV, przebytymi infekcjami, stosowaniem leków (sterydów, leków immunosupresyjnych, przeciwnowotworowych, antybiotyków itd.), a także zabiegami (dializoterapia, radioterapia). Odporność obniża również niewłaściwy tryb życia, złe odżywianie, niedobory witamin, mikroelementów i innych składników odżywczych, brak aktywności fizycznej, przewlekły stres, palenie papierosów i e-papierosów (wapowanie).
Dlatego kluczowe znaczenie do walki z chorobą ma silny układ odpornościowy!
Komórki układu immunologicznego, limfocyty, występują w układzie limfatycznym i poza nim w mózgu, wątrobie, nerkach, skórze i w błonach śluzowych układu pokarmowego, oddechowego i moczowego. Jest to sieć współpracujących ze sobą narządów i tkanek, której zadaniem jest chronić nas przez patogenami. Nasz organizm, zaatakowany przez wirusy, wytwarza interferony. Jest to grupa białek wytwarzanych i uwalnianych przez różne komórki ciała, szczególnie leukocyty. Zapewniają one komunikację pomiędzy komórkami ciała w celu zwalczenia patogenów. Ponadto wzmacniają odporność zdrowych komórek na zainfekowanie wirusem, hamują syntezę białek wirusów znajdujących się w organizmie, a także aktywują komórki NK oraz makrofagi.
Aktywną substancją działającą przeciwwirusowo oraz przeciwnowotworowo jest Interferon gamma (IFN-γ). Jest to białko syntetyzowane przede wszystkim przez limfocyty T, a impulsem do jego produkcji jest aktywacja limfocytów T przez antygeny. Aktywność prozapalna interferonu gamma polega głównie na indukowaniu makrofagów oraz syntezie cytokin. Cytokiny to białka, które wykazują działanie antyproliferacyjne, ograniczające namnażanie komórek nowotworowych.
Kolejną funkcją IFN-γ jest stymulowanie odpowiedzi immunologicznej na drodze aktywowania limfocytów B i T. Aktywność przeciwwirusowa IFN-γ polega na blokowaniu syntezy białek wirusowych i hamowaniu namnażania się wirusów.
Zdolność organizmu do wytwarzania interferonów jest kluczowa dla zwalczania infekcji wirusowych i bakteryjnych. Czasami jest ona osłabiona z różnych powodów – chorób, niedoborów niektórych substancji odżywczych i osłabienia układu odpornościowego. Są jednak środki, sprawdzone przez wiele pokoleń, a w ostatnim czasie przebadane przez naukowców, które wzmacniają układ odpornościowy oraz produkcję interferonów.
Wykazano, że chromofor fikocyjanobiliny (PCB) cyjanobakterii (takich jak spirulina) i innych rodzajów niebiesko-zielonych alg, może zwiększyć produkcję interferonu typu 1 w odpowiedzi na zakażenia wirusem. Stwierdzono, że doustne podawanie ekstraktu wodnego spiruliny bogatego w fikocyjaninę zmniejsza śmiertelność u myszy zakażonych grypą.
Co zrobić aby nasz układ odpornościowy mógł działać sprawnie?
- Konieczna jest detoksykacja organizmu. Jak oczyścić organizm przeczytasz w artykule: Na wiosnę oczyść wątrobę!
- Zadbanie o stan mikrobioty jelitowej. Bez mikrobioty jelitowej układ immunologiczny nie może funkcjonować prawidłowo. Ma ona bezpośredni wpływ na największą część układu immunologicznego, znajdującego w przewodzie pokarmowym – GALT(gut-associatedlymphoidtissue). Nawet około 70% komórek immunokompetentnych występuje w obrębie przewodu pokarmowego. GALT to złożony system odpornościowy zbudowany ze zorganizowanych kompleksów tkanki limfatycznej. Do prawidłowego funkcjonowania tkanki GALT, a tym samym całego układu odpornościowego, niezbędna jest prawidłowa kolonizacja przewodu pokarmowego przez bakterie tworzące ekosystem jelitowy. Kształtowanie ekosystemu jelitowego, a tym samym prawidłowo funkcjonującego układu odpornościowego, uzależnione jest od wielu czynników. Współczesny tryb życia, niewłaściwe odżywianie, stosowane leki (szczególnie antybiotyki, IPP, NLPZ), częsty stres, używki, a nawet nadmierna aktywność fizyczna (sport wyczynowy) sprzyjają rozwojowi drobnoustrojów potencjalnie patogennych i grzybów, przy jednoczasowej redukcji liczby bakterii prozdrowotnych. Z tego względu w pewnych sytuacjach klinicznych, a nawet profilaktycznie, szczególnie istotna jest skuteczna odbudowa zachwianej równowagi bakteryjnej w jelicie.
- Stosowanie suplementacji diety elementami odżywczymi. Dzisiaj nie ma możliwości dostarczenia z pożywieniem wszystkich koniecznych witamin, minerałów, nienasyconych kwasów tłuszczowych, antyoksydantów etc., dlatego koniecznością jest aby we własnym zakresie budować własną odporność.
Jak to zrobić?
1. W naszej diecie powinien znaleźć się FOS (fruktooligosacharydy), to rodzaj rozpuszczalnego błonnika, wyekstrahowanego z dużej ilości warzyw i owoców, który skutecznie oczyszcza jelita. Jest to naturalny prebiotyk, stymulujący szybki wzrost pożytecznej mikroflory jelitowej. Wzbogacenie diety o FOS pozwala pięciokrotnie zwiększyć ilość przyjaznych bakterii w jelitach w ciągu zaledwie kilku tygodni.
Dawkowanie: Stosować 1-2 saszetki dziennie, najlepiej przed snem do 1/2-1 szklanki ciepłej wody.
2. Algi: Chlorella, Spirulina są najbardziej pełnowartościowym źródłem naturalnych składników leczniczo-żywieniowych jakie możemy znaleźć w przyrodzie. Wyróżniają się one niezwykle wysokim stężeniem bardzo rzadkiego kwasu gamma-linolenowego (GLA), który podnosi odporność organizmu. Liczne badania naukowe dowodzą, że spirulina bardzo dobrze wzmacnia odporność. Badania, przeprowadzone w Krajowym Centrum Badania Preparatów Naturalnych Uniwersytetu Missisipi, wykazały, że spirulina wzmacnia odporność organizmu 40 razy skuteczniej niż popularna echinacea i 20 razy skuteczniej niż aloes. Pobudza ona do działania makrofagi – komórki układu immunologicznego, które „pożerają” atakujące nas bakterie czy wirusy. Spirulina wspomaga również produkcję przeciwciał oraz interferonu. Wybierając preparat ze spiruliną trzeba zwrócić szczególną uwagę na to, skąd pochodzi spirulina. W naturalnych warunkach rośnie tylko w kilku jeziorach na świecie. Większość spiruliny jest hodowana, często na polach ryżowych w Azji Południowej, gdzie woda i słonce stwarzają dobre warunki do jej wzrostu. Wadą takiej uprawy jest niestety, dużazawartość toksyn i pestycydów w aldze. Spirulina, którą oferuje firmy TIENS pochodzi z jeziora Chenghai znajdującego się na wysokości 1 500 m n.p.m. w prowincji Yunnan w Chinach.
Dawkowanie: 2 razy dziennie 2-3 kapsułki.
3. Cynk jest jednym z głównych biopierwiastków niezbędnych dla funkcjonowania organizmu, w tym prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Jego niedobór prowadzi do poważnych zaburzeń metabolicznych, a brak zagraża śmiercią. Dowiedziono, że jego niedobór powoduje zanik tkanki limfatycznej, a także niekorzystnie zmienia proces pierwotnej i wtórnej odpowiedzi odpornościowej, co znacznie podnosi ryzyko infekcji. Cynk uczestniczy w produkcji limfocytów T, syntezie immunoglobulin (przeciwciał), interferonu, w wydzielaniu hormonu tymuliny przez grasicę, głównego organu układu odpornościowego u dzieci. Niestety, niedobory cynku są bardzo powszechne. W wielu prowadzonych badaniach stwierdza się utajone niedobory tego pierwiastka. Uzupełnianie cynku jest potrzebne codziennie, ponieważ nie jest on gromadzony w organizmie, lecz na bieżąco zużywany do produkcji wielu enzymów, hormonów, przeciwciał i zaspokojenia wszystkich potrzeb organizmu. Dziennie powinniśmy dostarczać 10 mg cynku. Preparat, Biocynk produkowany przez TIENS, zawiera dobrze przyswajany i tolerowany przez organizm organiczny związek – diglicynian cynku
Dawkowanie: 2 razy dziennie 2-3 kapsułki.
4. Ikan –preparat zawierający Kinostemę pięciolistną (Gynostemmapentaphyllum), znaną też jako Jiaogulan, nazywaną przez Chińczyków „południowo-chińskim żeń-szeniem”. Od setek lat w Chinach wykorzystuje się jej energetyzujące i podnoszące odporność właściwości. Uznaje się ją za środek gwarantujący długowieczność. Ponadto Jiaogulan korzystnie działa na płuca, jest wysoko skuteczna w leczeniu zapalenia oskrzeli. W jednym badaniu, obejmującym 86 przypadków wykazano 93% skuteczność, a w innym z udziałem 96 chorych na zapalenie oskrzeli poprawę odnotowano u 92%. Kinostema pięciolistna poprawia również absorbcję tlenu w płucach, co jest bardzo ważne przy zapaleniu płuc.
Wiedząc, że każdy z nas wcześniej czy później zmierzy się z infekcją koronawirusa, strategiczne znaczenie dla zdrowia nas wszystkich ma odbudowa i kształtowanie odporności własnej oraz całej populacji. Suplementacja jest jednym z tego warunków.
Autor: Dr Rasa Salachna Lek. med. Rasa Salachna, ginekolog-położnik. Od około 20 lat specjalizuje się we wspomaganiu leczenia naturalnymi metodami. Stosuje zasady medycyny holistycznej, skutecznie łącząc wiedzę medycyny akademickiej i medycyny niekonwencjonalnej. Skończyła liczne kursy w kilku krajach, m. in. w Chinach, brała udział w konferencjach międzynarodowych. Prowadzi wykłady i szkolenia w zakresie promocji zdrowia, profilaktyki chorób, oczyszczania organizmu, wzmacnia odporności, suplementacji.
Piśmiennictwo:
M.F. McCarty. Clinicalpotential of Spirulina as a source of phycocyanobilin. J Med Food, 10 (4), 2007 December, 566-570.
J. Zheng, T. Inoguchi, S. Sasaki, et al. Phycocyanin and phycocyanobilin from Spirulina platensis protect against diabetic nephropathy by inhibiting oxidative stress. Am J PhysiolRegulIntegr Comp Physiol, 304 (2), 2013 January 15, R110-R120.
C. Romay, R. Gonzalez, N. Ledon, D. Remirez, V. Rimbau. C-phycocyanin: a biliprotein with antioxidant, anti-inflammatory and neuroprotective effects. Curr Protein PeptSci, 4 (3), 2003 June, 207-216.
Y.H. Chen, G.K. Chang, S.M. Kuo, et al. Well-tolerated Spirulina extract inhibits influenza virus replication and reduces virus-induced mortality. Sci Rep, 6, 2016 April 12, Article 24253.
A.S. Prasad, F.W. Beck, B. Bao, et al.Zinc supplementation decreases incidence of infections in the elderly: effect of zinc on generation of cytokines and oxidative stress. Am J ClinNutr, 85 (3), 2007 March, 837-844.
B. Bao, A.S. Prasad, F.W. Beck, et al.Zinc decreases C-reactive protein, lipid peroxidation, and inflammatory cytokines in elderly subjects: a potential implication of zinc as an atheroprotective agent. Am JClinNutr, 91 (6), 2010 June, 1634-1641.
T.E. Clemons, N. Kurinij, R.D. Sperduto. Associations of mortality with ocular disorders and an intervention of high-dose antioxidants and zinc in the Age-Related Eye Disease Study: AREDS Report No. 13. ArchOphthalmol, 122 (5), 2004 May, 716-726.
Shankar AH, Prasad AS. Zinc and immune function: the biological basis of altered resistance to infection. Am J ClinNutr. 1998 Aug;68(2 Suppl):447S-463S. Accessed October 17th 2013.
Kaltenberg J, Plum LM, Ober-Blöbaum JL, Hönscheid A, Rink L, Haase H. Zinc signals promote IL-2-dependent proliferation of T cells. Eur J Immunol. 2010 May;40(5):1496-503.
Razmovski-Naumovski V, Tom Huang T. et al. Chemistry and Pharmacology of Gynostemmapentaphyllum. Phytochemistry Reviews 4(2), 2005 January, 197-219.
Hung TM, et al. Dammarane-type glycosides from Gynostemmapentaphyllum and their effects on IL-4-induced eotaxin expression in human bronchial epithelial cells. J Nat Prod. 2010.
Augmentation of Immune Responses by Oral Administration of Gynostemmapentaphyllum Ethanol Extract. KoreanJournal of Pharmacognosy, 2009.
Suntararuks S, et al. Immunomodulatory effects of cadmium and Gynostemmapentaphyllum herbal tea on rat splenocyte proliferation. J Agric Food Chem, 2008.
Bronchodilatory effects of the aqueous extract of Gynostemmapentaphyllum and gypenosides III and VIII in anaesthetized guinea-pigs.
