Jabłonie, tak jak czereśnie, grusze, wiśnie i morele, należą do rodziny różowatych (Rosaceae). Te piękne drzewa, pochodzące z terenów dzisiejszych Chin, od wieków dostarczają nam owoców o licznych wartościach odżywczych i prozdrowotnych. Gdybyśmy, jak biblijna Ewa, miały możliwość sięgnąć po jabłko w Raju, to może zaryzykowałybyśmy wygnanie, aby skosztować tego wyjątkowego owocu. Jabłko to jednak nie tylko symbol, ale także źródło wielu korzyści zdrowotnych, które odkrywamy coraz szerzej dzięki badaniom naukowym.
Wartości odżywcze jabłek
O odżywczych właściwościach jabłek wiemy stosunkowo dużo – są bogate w witaminę C, potas, błonnik (zwłaszcza pektyny) beta-karoten oraz wiele cennych biopierwiastków, takich jak magnez, fosfor, wapń, cynk. W 100 g jabłka znajduje się aż 140 mg potasu, który jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania serca i układu krążenia. Potas wspomaga także regulację ciśnienia krwi, co czyni jabłka wartościowym elementem diety w profilaktyce nadciśnienia.
Jabłka są także bogate w witaminę C, która nie tylko wspomaga układ odpornościowy, ale także jest silnym antyoksydantem, chroniącym komórki przed uszkodzeniami wywołanymi przez wolne rodniki. Kwas askorbinowy (witamina C) jest także kluczowy dla syntezy kolagenu, co przyczynia się do zdrowia skóry, stawów i naczyń krwionośnych.
Te sztandarowe polskie owoce stanowią około 50 proc. owoców spożywanych w Polsce. Są łatwo dostępne, bardzo popularne i stosunkowo niedrogie. Występują w wielu odmianach. Łatwo je zabrać jako przekąskę do pracy, szkoły czy w podróż.
Właściwości lecznicze jabłek
Chociaż jabłka są popularnym owocem w naszej diecie, ich prozdrowotne właściwości często są niedoceniane. Jabłka mają niezwykle pozytywny wpływ na różne układy organizmu, a ich regularne spożywanie może wspierać nasze zdrowie na wiele sposobów.
Wpływ na układ nerwowy i mięśniowy
Jabłka działają wzmacniająco na układ nerwowy oraz mięśniowy, co zawdzięczają zawartości potasu i innych składników mineralnych. Potas reguluje równowagę elektrolitową, co jest istotne dla właściwego funkcjonowania mięśni i przekazywania impulsów nerwowych .
Obniżenie poziomu cholesterolu
Dzięki wysokiej zawartości błonnika, a zwłaszcza pektyn, jabłka pomagają w obniżaniu poziomu „złego” cholesterolu (LDL) we krwi. Pektyny wiążą cholesterol w jelitach, co zapobiega jego wchłanianiu do krwiobiegu. To działanie ma kluczowe znaczenie w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych.
Ochrona przewodu pokarmowego
Pektyny obecne w jabłkach działają ochronnie na błonę śluzową żołądka i jelit. Mają właściwości prebiotyczne, co oznacza, że stymulują wzrost pożytecznych bakterii w jelitach, jednocześnie regulując florę bakteryjną. W ten sposób wspomagają trawienie oraz przeciwdziałają zaparciom i innym dolegliwościom przewodu pokarmowego. Badania opublikowane w „Journal of Food and Drug Analysis” wykazały, że nowotwory złośliwe nie znoszą jabłek. Dowiedziono, że spożywanie więcej niż jednego jabłka dziennie może obniżyć ryzyko raka jelita grubego nawet o 50 proc. Wszystko przez zawartość flawonoidów i floretyny.
Oczyszczanie organizmu
Jabłka pełnią funkcję naturalnego „oczyszczacza” organizmu. Pektyny nie tylko obniżają poziom cholesterolu, ale również pomagają w usuwaniu z organizmu toksyn, takich jak metale ciężkie – ołów, kobalt czy stront . Surowe jabłko zjadane dwa razy dziennie oczyszcza z metali ciężkich organizmy palaczy. Dzięki temu mogą być stosowane w dietach detoksykacyjnych, a ich regularne spożywanie wspiera zdrowie w czasach rosnącego zanieczyszczenia środowiska.
Wpływ na wątrobę
Jabłka wspomagają pracę wątroby, pobudzając jej funkcje detoksykacyjne i zmniejszając przekrwienie tego narządu. Medycyna chińska uważa przekrwienie, czyli przegrzanie wątroby, za przyczynę wielu chorób cywilizacyjnych. Wspomagają także wydalanie kwasu moczowego, co może być korzystne dla osób zmagających się z dną moczanową. Podawane dwa razy dziennie leczy zapalenie jelita cienkiego i okrężnicy, dyzenterię, niestrawność i wrzody gastryczne.
Są dobre dla diabetyków
Badania pokazują, że owoce te korzystnie wpływają na gospodarkę cukrową w organizmie, jedzenie jednego małego jabłka dziennie 5 razy w tygodniu może zmniejszyć ryzyko wystąpienia cukrzycy o 19%, przy 3 porcjach tygodniowo o 12 %
Inne badanie wykazało natomiast, że regularne spożywanie jednego jabłka na tydzień przez miesiąc pozytywnie wypływało na wyrównanie stężenia glukozy na czczo, zmniejszało cholesterol całkowity, ale także cholesterol LDL i trójglicerydy, a także znacznie zwiększało cholesterol HDL.
Krzem i wapń zawarty w skórce jabłka wzmacnia włosy i paznokcie, Są także źródłem kwasów fenolowych i kwercetyny związku o silnym działaniu przeciwzapalnym.
Jedno jabłko zjedzone rano działa wzmacniająco i oczyszczająco, wieczorem – przeczyszczająco. Tarte na szklanej tarce jabłko leczy biegunkę u dzieci,
Osoby prowadzące siedzący tryb życia, mające problemy jelitowe oraz cierpiące na reumatyzm lub zapalenie oskrzeli powinny pić w ciągu dnia w małych porcjach wywar z gotowanego przez 15 min, drobno pokrojonego korzenia lukrecji i pociętego na plasterki jabłka.
Skąpomocz, artretyzm, reumatyzm, dolegliwości wątroby i jelit, egzemę oraz zaparcia leczy napar ze zmielonych, suszonych skórek jabłek zmieszanych z kilkoma pokruszonymi, suszonymi listkami czarnej porzeczki. Jedną łyżkę proszku należy zalać 1 szklanką wrzątku, odstawić pod przykryciem na 15 min. Pić 4 szklanki dziennie, przy zaparciach napar należy pić na czczo.
Herbatka ze suszonych skórek renet leczy bezsenność. Jedną łyżkę suszonych skórek należy gotować przez 15 min w jednej szklance wody w miarę potrzeby uzupełniając płyn, odcedzić, osłodzić miodem, wypić przed snem.
Syrop jabłkowy działa wykrztuśnie i rozwalniająco.
Duszone z ryżem obniża ciśnienie tętnicze krwi i usuwa obrzęk spowodowany niewydolnością serca i nerek.
Sokowa terapia jabłkowo-pomidorowa wspomaga leczenie cukrzycy u dzieci, a najlepszym sposobem na wyleczenie zapalenia ucha jest przyłożenie do niego mocno ciepłego, zawiniętego w gazę pieczonego jabłka.
Pity codziennie kieliszek jabłecznika ma właściwości przeciwreumatyczne, a zaledwie 5g pektyn utrzymuje w normie poziom cholesterolu.
Jabłko, ten cudowny podarunek jesieni, przywykliśmy traktować jak zwykły, smaczny składnik codziennego pożywienia. Wszyscy wiemy, że potrzebne są nam do życia witaminy, mikroelementy, kwasy owocowe, fitosterole i błonnik, sprzątający nasze jelita jak doskonała szczotka, ale rzadko patrzymy na owoce jak na lek, wspierający nasze zdrowie. Smaczne lekarstwo to dość niezwykłe, co ważniejsze, jest to lekarstwo, którego nie można przedawkować. Leczmy się więc smacznie.
Opracowanie: Dorota Tuńska
Bibliografia:
- J.Kowalski, Wartości odżywcze jabłek, „Żywienie Człowieka”, 2020.
- A.Nowak, Witaminy w owocach, „Żywienie i Zdrowie”, 2019.
- P. Zieliński, Antyoksydanty w codziennej diecie, „Medycyna Naturalna”, 2018.
- M.Wiśniewska, Jabłka i ich wpływ na układ nerwowy, „Zdrowie i Natura”, 2021.
- E.Dąbrowska, Pektyny w jabłkach a zdrowie serca, „Dietetyka i Zdrowie”, 2019.
- S.Lewandowski, Rola błonnika w trawieniu, „Żywienie Kliniczne”, 2021.
- K.Majewski, Oczyszczanie organizmu przez dietę, „Naturalne Metody Leczenia”, 2020.
- T.Malinowski, Zdrowa wątroba dzięki diecie owocowej, „Medycyna Holistyczna”, 2019.
