Wirusowe zapalenie wątroby typu C jest schorzeniem wywołanym przez zakażenie wirusem HCV, do którego dochodzi na drodze bezpośredniego kontaktu z krwią, bądź wydzielinami ciała osoby zakażonej. Choroba często przebiega bezobjawowo i wykrywana jest przypadkowo.
Zakażenie powoduje stan zapalny rozwijający się w komórkach wątroby (hepatocytach), którego następstwem jest powstanie zmian o charakterze martwiczo-zapalnym. Zakażenie HCV trwające dłużej niż 6 miesięcy określane jest jako przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu C. Około 20-40 % ostrych zakażeń ustępuje samoistnie, natomiast w przypadku przewlekłego WZW C do samowyleczenia dochodzi jedynie u ok 0,02 % chorych.
Wątroba to największy i jeden z najważniejszych gruczołów o bardzo dużych możliwościach regeneracji. Bierze udział w wielu procesach zachodzących w organizmie, w tym m.in. w gospodarce węglowodanowej, białkowej i tłuszczowej; syntetyzuje białka, enzymy, lipidy i lipoproteiny, czynniki krzepnięcia krwi, magazynuje witaminy A, B12, D oraz żelazo i miedź, odtruwa organizm i wspiera odporność organizmu.
Jak można zarazić się wirusowym zapaleniem wątroby typu C?
Czynnikami etiologicznym wirusowych zapaleń wątroby są wirusy wykazujące właściwości hepatotropowe. W Polsce najczęściej występują zakażenia wirusami typu A, B i C (HAV, HBV, HCV), rzadziej wirusami D, E i G (HDV, HEV, HGV.
W 2010 r. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała wirusowe zapalenia wątroby (WZW) za jedno z największych zagrożeń epidemiologicznych XXI wieku, ustanawiając 28 lipca Światowym Dniem Wirusowego Zapalenia Wątroby (World Hepatitis Day).
Wirusowe zapalenia wątroby stanowią wyzwanie dla zdrowia publicznego. Z powodu zapaleń wątroby oraz powikłań zakażenia – marskości wątroby lub nowotworu – co roku umiera około 1,4 mln osób na świecie. Niestety o swojej chorobie wie mniej niż 5% zakażonych, dlatego jednym z pierwszych kroków, jakie warto podjąć, jest diagnostyka osób z grup ryzyka.
Jak wykryć WZW typu C?
Podstawowym badaniem w kierunku WZW C jest oznaczanie przeciwciał anty-HCV, które to pojawiają się we krwi po upływie ok. 7 tygodni od momentu zakażenia. Wcześniej (1-3 tygodnie po zakażeniu) można oznaczyć we krwi RNA HCV (czyli materiał genetyczny wirusa), jednak nie można wykluczyć zakażenia na podstawie jednorazowego wyniku ujemnego, ponieważ RNA HCV pojawia się we krwi osoby zakażonej okresowo. Dodatkowo, mogą być oznaczone wskaźniki stanu wątroby – ALT, AST, bilirubina, GGTP.
Szansa dla najmłodszych
Dzieci najczęściej zakażają się wirusem zapalenia wątroby typu C od chorych matek. Przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW C) jest postępującą chorobą wątroby prowadzącą do marskości wątroby i raka wątrobowokomórkowego. U dzieci jest ono zwykle opisywane jako choroba łagodna, ale obserwacje naukowców wskazują, że odsetek dzieci, które rozwijają zaawansowane włóknienie, w tym marskość wątroby, przed osiągnięciem dorosłości sięga kilkunastu procent. W przypadku zakażenia nabytego odmatczynie, zaawansowana choroba wątroby może wystąpić w młodszym wieku w porównaniu do dzieci zakażonych w późniejszych latach życia. Skuteczne leczenie przeciwwirusowe u dzieci z przewlekłym wzw C może zapobiec rozwojowi schyłkowej choroby wątroby, marskości wątroby i raka wątrobowokomórkowego u młodych osób.
Leczenie wirusowego zapalenia wątroby typu C
Obecnie najlepszą opcją terapeutyczną w przewlekłym wzw C u dzieci, pozwalającą na całkowite wyeliminowanie wirusa z organizmu, są – zgodnie z obowiązującymi rekomendacjami europejskimi i polskimi – terapie bezinterferonowe oparte na stosowaniu leków o bezpośrednim działaniu przeciwwirusowym (direct acting antivirals, DAAs). DAAs są lekami o bardzo wysokiej skuteczności (powyżej 95%), łatwości podania (doustnie), krótkim czasie trwania terapii (zwykle 12 tygodni) i dobrym profilu bezpieczeństwa w porównaniu do dotychczas dostępnych dla dzieci terapii interferonowych.
Dzieci są idealnymi pacjentami do leczenia DAAs. Mają zwykle mniej zaawansowaną chorobę wątroby, rzadziej rozwijają pozawątrobowe manifestacje choroby, rzadziej mają choroby współistniejące wymagające stosowania leków, które potencjalnie mogłyby wchodzić w interakcje z DAAs. Tymczasem, spośród około dziesięciu kombinacji leków zarejestrowanych u osób dorosłych, jedynie pojedyncze mogą być stosowane u dzieci w Europie. Ponadto, obecnie obowiązujące w Polsce Programy terapeutyczne Ministerstwa Zdrowia przewidują leczenie dzieci z przewlekłym wzw C wyłącznie przy użyciu terapii opartych na interferonie, nie przewidują możliwości leczenia dzieci nowoczesnymi terapiami bezinterferonowymi opartymi na DAAs.
Jak skutecznie oczyścić wątrobę?
Artykuł prasowy
