Ile spożywamy soli dziennie? Trudno obliczyć, ale szacuje się kilkakrotnie przekraczamy zalecane 5 gramów (1 łyżeczka od herbaty). Wszyscy jemy za dużo soli, a jej nadmiar w diecie jest wielce niekorzystny dla zdrowia: podnosi ciśnienie krwi, zwiększa ryzyko udaru mózgu, zawału oraz chorób serca. Lista chorób, którymi skutkuje nadmierne spożycie soli, stale się powiększa: poza chorobami układu krążenia grozi nam kamica nerkowa, osteoporoza, rak żołądka, otyłość, astma, a według ostatnich badań także demencja.
Wzrost spożycia soli o 1 gram dziennie zwiększa ryzyko:
- nadwagi i otyłości o 28%
- chorób serca i nadciśnienia o 28%
- zachorowania na raka żołądka aż o 8%
Sól jest wszechobecna!
Producenci żywności dodają sól do licznych produktów, jednak często zamiast ilości soli podają zawartość sodu na opakowaniu. 1 g sodu odpowiada 2,5 g soli! Podaną więc zawartość sodu mnożymy przez 2,5. Jedna kromka chleba ma pół grama soli. Poza tym zawierają ją wędliny, sery, majonez, ketchup, konserwowane warzywa, słone przekąski, wędzone ryby, a nawet woda.
Dlaczego producenci dodają ją tak chętnie?
Po pierwsze sól jest doskonałym środkiem konserwującym, co oznacza, że przedłuża okres przydatności produktów, po drugie, jest tania i ciężka przez co zwiększa ich ciężar małym nakładem kosztów. Na przykład kilogram konserwowanych warzyw zawiera 35 g sodu, podczas gdy kilogram surowych zaledwie 100 mg sodu. Dużo soli zawierają fast foody, np. cheeseburger, frytki i ketchup zawierają razem 3,5 g soli.
Często taka sama grupa produktów mocno różni się zawartością soli. Na rynku znajdziemy serek twarogowy o zawartości soli 0,1 g w 100 g, a także taki o zawartości soli 1,0 g w 100 g. W 100 g polędwicy sopockiej może być zarówno 1,5 g, jak i 4,5 g soli.Jak widać różnica jest duża, dlatego należy dokonywać świadomych wyborów zakupowych, dokładnie czytać etykiety produktów i wybierać te zdrowsze.
Spożycie bezpiecznej ilości soli – kwestia zdrowia, nie tylko smaku.
Wyliczono, że w naszej diecie 63% sodu pochodzi z soli kuchennej, a 37% z produktów przetworzonych. Jednak sód jest pierwiastkiem bez którego nasz organizm nie mógłby funkcjonować. Sód pełni szereg ważnych funkcji – m.in. reguluje gospodarkę wodno-elektrolitową, kwasowo-zasadową, umożliwia przenoszenie impulsów nerwowych, a także zapewnia prawidłowe funkcjonowanie mięśni. Odpowiednia podaż sodu jest zatem niezbędna dla zdrowia, a w praktyce dziś mało kto cierpi na jego niedobór. Problemem jest jednak jego nadmiar w diecie, który wiąże się z wieloma poważnymi konsekwencjami.
5 kroków do 5 gramów soli – świadomość, edukacja i współpraca.
Badania potwierdzają: nadmiar soli w diecie niszczy zdrowie. W ubiegłym roku w Polsce zostało hospitalizowanych 6 mln osób, z czego 60% trafiło do szpitali z powodu nadmiaru spożycia soli.
Jeśli chcemy być zdrowi to należy istotnie zredukować spożycie soli. Jak to zrobić?
- Odstaw solniczkę – ogranicz lub zrezygnuj z dosalania potraw – twórz nowe nawyki. Do diety nisko-sodowej można się przyzwyczaić.
- Płucz warzywa konserwowe.
- Zwiększ konsumpcję świeżych warzyw i owoców.
- Unikaj żywności typu fast food i słonych przekąsek.
- Ogranicz spożycie wędlin.
- Czytaj etykiety.
- Zastąp sól ziołami. Polecane to: oregano, tymianek, majeranek, szałwia, bazylia, natka pietruszki, koperek, rozmaryn.
- Używaj przypraw: czosnku, cebuli, kminku, cynamonu, kurkumy, imbir, sok z cytryny lub limonki oraz suszone warzywa.
- Wymuszaj na producentach zmniejszenia zawartości soli w produktach.
- Jeżeli już stosujesz sól to wybieraj tę naturalną bogatą w minerały.
Autor tekstu: Dorota Tuńska
Źródło: Instytut Żywności i Żywienia.
