Polska należy do najszybciej starzejących się krajów w Unii Europejskiej. Już ponad 20% populacji stanowią osoby w wieku 65+, a w najbliższych dekadach liczba seniorów znacząco wzrośnie. To ogromne wyzwanie dla systemu ochrony zdrowia – zwłaszcza w obszarze neurologii. Coraz więcej Polaków zmaga się z chorobami neurodegeneracyjnymi, takimi jak Alzheimer czy Parkinson, a liczba przypadków udarów mózgu również systematycznie rośnie.
Eksperci Polskiego Towarzystwa Neurologicznego apelują o pilne inwestycje w kadry, infrastrukturę i programy lekowe, a także o wdrożenie koordynowanej opieki neurologicznej. Tylko kompleksowy system diagnostyki, leczenia i rehabilitacji może zapewnić seniorom godne życie i spowolnić nadchodzące „tsunami neurodegeneracyjne”.
Polska – jedno z najszybciej starzejących się społeczeństw w UE
Według danych WHO i PTN częstość występowania otępień wśród osób powyżej 65. roku życia wynosi 7–8%. Liczbę chorych na różne postaci demencji w Polsce szacuje się już na około 500 tys., a do 2050 roku może ona przekroczyć 1 milion.
– Musimy działać już dziś, by przygotować system opieki i profilaktyki obejmujący populację od 40. roku życia – mówi prof. Kułakowska- prezes Polskiego Towarzystwa Neurologicznego (PTN). – Edukacja zdrowotna i redukcja czynników ryzyka mogą realnie zmniejszyć liczbę chorych w przyszłości.
Nowoczesne terapie dla chorych z wczesnym stadium Alzheimera mogą spowalniać postęp choroby i poprawiać jakość życia pacjentów oraz ich rodzin. Eksperci apelują o reformę systemu diagnozy i leczenia, tak by umożliwić szerszy dostęp do nowych terapii.
Choroba Parkinsona – liczba pacjentów może się podwoić
Na chorobę Parkinsona cierpi w Polsce 100–120 tys. osób, a w ciągu dwóch dekad liczba ta może się podwoić. Każdego roku diagnozuje się od 5 do 8 tys. nowych przypadków, a a zachorowalność na tę chorobę wzrosła w ciągu ostatnich 30 lat ponad 2,5-krotnie.
– Potrzebna jest kompleksowa, wielospecjalistyczna opieka, która wesprze pacjentów i ich rodziny – zaznacza prof. Jarosław Sławek, wiceprezes PTN. – Obecnie wielu chorych gubi się w systemie lub rezygnuje z leczenia.
Neurologia potrzebuje ludzi i zasobów
Średni wiek polskich neurologów przekracza dziś 50 lat. Tymczasem liczba pacjentów rośnie. Brakuje nie tylko lekarzy, ale też pielęgniarek neurologicznych, neuropsychologów, fizjoterapeutów i opiekunów społecznych.
– Już dziś na wizytę u neurologa trzeba czekać nawet kilkanaście miesięcy – ostrzega dr hab. Agnieszka Gorzkowska, przewodnicząca Sekcji Alzheimerowskiej PTN. – Bez inwestycji kadrowych i finansowych neurologia stanie się niewydolna.
Eksperci podkreślają, że niezbędne jest szybkie wdrożenie Krajowego Programu Działań wobec Chorób Otępiennych 2025–2030 oraz jego odpowiednie finansowanie.
Opieka koordynowana – klucz do skutecznego leczenia
W wielu krajach UE działają zintegrowane modele opieki nad pacjentami z chorobami neurodegeneracyjnymi, obejmujące diagnostykę, leczenie, rehabilitację i wsparcie psychologiczne. W Polsce takie rozwiązania są wciąż postulatem.
– Program koordynowanej opieki dla pacjentów z chorobą Parkinsona pozwoliłby uporządkować system, skrócić diagnostykę i ograniczyć niepotrzebne hospitalizacje – wyjaśnia prof. Sławek. – To przyniosłoby korzyści pacjentom i realne oszczędności dla systemu.
Programy lekowe w neurologii – potrzeby rosną, finansowanie maleje
W 2025 roku kontrakty NFZ na programy lekowe w neurologii mają być niższe o kilkanaście procent w porównaniu z rokiem 2024. Tymczasem liczba pacjentów stale rośnie.
– Nie możemy wyłączać z programów leczonych pacjentów – apeluje prof. Kułakowska. – Potrzebne jest urealnienie finansowania i szybkie opłacenie nadwykonań, by zapewnić dostęp do nowoczesnych terapii.
Co należy zrobić? Postulaty ekspertów PTN
Aby skutecznie odpowiedzieć na rosnące wyzwania, eksperci proponują:
• inwestycje w neurologię i nowoczesne terapie,
• utworzenie sieci neurologicznej z referencyjnością ośrodków,
• wdrożenie koordynowanej opieki z jasnymi ścieżkami diagnostycznymi,
• zwiększenie liczby neurologów i personelu wspierającego,
• rozwój telemedycyny i cyfrowych narzędzi monitorowania pacjentów.
Godne życie seniorów to nie tylko kwestia społeczna, ale również priorytet zdrowotny. Jak podkreślają eksperci, przyszłość polskiej neurologii zależy od decyzji podejmowanych dziś – decyzji, które zadecydują o zdrowiu i jakości życia milionów starszych Polaków.
Materiał prasowy
